Tips tegen verveling bij honden

Je bent nog maar net terug van een wandeling met je hond of hij loopt alweer onrustig achter je aan met een blik van “Gaan we!?” Je hond lijkt geen rust te vinden, alsof hij onvermoeibaar is. Om zichzelf bezig te houden, zoekt hij ‘hobby’s’ die wij niet zo kunnen waarderen, zoals slopen, kauwen op allerlei objecten of graven. In deze blog geef ik als hondengedragstherapeut tips tegen verveling bij honden. Ik vertel ook het verschil tussen overprikkeling en onderprikkeling (verveling). Dit kan namelijk op het eerste oog tot hetzelfde gedrag leiden, maar het zijn twee totaal verschillende dingen.

Hoe weet ik of mijn hond zich verveelt?

Als gevolg van verveling kan een hond allerlei probleemgedrag gaan vertonen. Voorbeelden:

• Slopen van allerlei objecten binnen- en buitenshuis
• Graven in de tuin (of zelfs in huis)
• Hyperactief gedrag
• Geen rust kunnen vinden
• Overmatig blaffen

Waar komt verveling vandaan?

Te weinig beweging

Elke hond heeft behoefte aan lichamelijke beweging in de buitenlucht. Tijdens een wandeling buiten is het niet alleen belangrijk dat een hond kan plassen en poepen, maar ook kan snuffelen, eventueel rennen, spelen, zwemmen, graven. Bovendien is lichamelijke beweging belangrijk voor spieren, pezen, de conditie en een actief brein. Alle honden hebben behoefte aan die lichamelijke beweging, maar hoe je dit invult, hangt ook sterk af van de behoeften van jouw hond. Zo zal een Mechelse Herder van 3 jaar oud doorgaans meer lichamelijke beweging nodig hebben dan een Chihuahua van 9 jaar oud. Maar vergis je niet; ook al staan sommige rassen misschien bekend als actief of minder actief, dit kan per individu verschillen. Zo is dit deels afhankelijk van conditie, leeftijd, het aan- of afwezig zijn van lichamelijke klachten en het energieniveau van die specifieke hond.

Geen mentale uitdaging

Maar wist je dat honden naast lichamelijke beweging ook mentale uitdaging nodig hebben? Die mentale/geestelijke uitdaging is minstens zo belangrijk als lichamelijke beweging, misschien nog wel belangrijker. Dit is helaas vaak nog een ondergeschoven kindje, terwijl het zo ontzettend belangrijk is en veel voordelen biedt. Door de hersenen regelmatig aan het werk te zetten, blijven ze soepel en actief. En wist je dat een hond na zo’n 10 tot 15 minuten mentale uitdaging al een moe en voldaan gevoel kan bereiken? Het is heel intensief voor honden, maar werkt tegelijkertijd ook heerlijk ontspannend. Het is dan ook een perfect medicijn tegen verveling. Hoe je jouw hond mentaal kan uitdagen, zal ik later in deze blog vertellen.

Te weinig variatie

Voordat er misschien misverstanden ontstaan, wil ik allereerst duidelijk maken dat honden juist goed gaan op structuur, voorspelbaarheid en duidelijkheid in hun leven. Zo geeft het ze veel rust als ze op vaste tijden eten krijgen en naar buiten mogen voor een wandeling. Daarnaast is het voor honden prettig als jij als eigenaar duidelijk bent, zodat ze weten waar ze aan toe zijn. Als je hond de ene dag wel op de bank mag, maar de andere dag weer niet, dan zorgt dat voor verwarring. Eén van de factoren die stress veroorzaakt is onvoorspelbaarheid. Als een hond niet weet waar hij aan toe is, kan hij stress ervaren. Maar overal waar ‘te’ voor staat, is ook niet goed. Te weinig variatie en te voorspelbaar is dus ook niet wenselijk. Denk hierbij aan elke dag weer hetzelfde korte rondje langs de grasstrook voor de deur om te plassen en te poepen. Of enkel een aai over de kop bij binnenkomst, maar geen tijd om samen te spelen. Maar ook elke dag de maaltijd in de voerbak krijgen, zonder enige vorm van verrijking (zie later in dit artikel). Sommige mensen met een tuin zijn soms verbaasd dat hun hond verveeld kan zijn, want “hij is toch lekker de hele dag in de tuin?” Als jij echter elke dag op dezelfde plek je tijd doorbrengt, zou jij je dan ook niet gaan vervelen?

Waar komt overprikkeling vandaan?

Herken je dit bij je hond of twijfel je nog? Het is belangrijk om vast te stellen of je hond zich verveelt of dat hij juist overprikkeld is. Een hond die te veel wordt uitgedaagd kan namelijk net zo goed probleemgedrag vertonen als een hond die te weinig uitdaging krijgt.

Je hond krijgt de hele dag door allerlei indrukken te verwerken. Tijdens de wandelingen komen jullie bijvoorbeeld andere honden en mensen tegen en ruikt en ziet je hond van alles en nog wat. Ook binnenshuis komen er allerlei prikkels bij je hond binnen, bijvoorbeeld wanneer jij thuiskomst, de pakketbezorger aanbelt, er voorbijgangers langslopen of je hond honger, dorst of pijn (interne prikkels) heeft. Als je hond lekker in zijn vel zit en genoeg tijd krijgt om alle indrukken te verwerken, dan is er niet zo veel aan de hand. Als je hond echter al stress, pijn of een ander probleem ervaart en/of te veel indrukken achter elkaar moet verwerken, dan kan hij overprikkeld raken. Een overprikkelde hond kan onrustig, angstig of zelfs agressief worden, overmatig blaffen en lijkt soms helemaal niet meer te luisteren. Maar er zijn ook veel overprikkelde honden die hyperactief worden. Eigenaren denken dan dat ze meer met hun hond moeten doen, terwijl de hond juist eigenlijk rust nodig heeft.

Wat kan ik doen tegen de verveling én overprikkeling?

Hoewel verveling en overprikkeling dus een andere oorzaak hebben en voor een deel een andere aanpak vragen, is er wél een ding dat voor beide problemen goed helpt. We hadden het er al eerder over in deze blog: mentale uitdaging. De hond wordt dan geestelijk uitgedaagd, waarbij zijn hersenen worden gestimuleerd.

Hoe kun je jouw hond mentaal uitdagen? Het begint allemaal met zijn neus en reukvermogen. Voor honden is reukvermogen ontzettend belangrijk. Wij kunnen ons bijna niet inbeelden hoe goed honden kunnen ruiken en hoe belangrijk geuren voor ze zijn. Honden kunnen zo ontzettend veel informatie verzamelen via hun neus over hun omgeving, de mensen en dieren om hen heen en hun bijbehorende gemoedstoestand. De wereld draait voor hen om geur. Onvoldoende kunnen snuffelen kan voor honden dan ook veel stress en frustratie opleveren.

Een aantal voorbeelden van mentale uitdaging voor honden:

• Snuffelwandeling; de hond krijgt volop de kans om lekker te snuffelen tijdens de wandeling.
• Hersenwerk; de hond zoekt naar voertjes in verschillende voorwerpen. De hond spreekt hierbij zijn probleemoplossend vermogen aan, want soms moet hij creatief zijn om het lekkers te kunnen bemachtigen. Hersenwerk is iets dat je samen met je hond doet en hem stap voor stap aanleert.
• Puzzels en andere denkspellen; de hond zet zijn neus in om de puzzels en andere spellen op te lossen. Dit is inspannend, maar tegelijkertijd ook erg ontspannend.    
• Detectiewerk en andere hobby’s; bij detectiewerk spoort de hond een bepaalde geurbron op en wijst aan waar die geur zich bevindt. Ook andere hobby’s en sporten, zoals speuren en behendigheidstraining, kunnen mentale uitdaging bieden.
• Trainen; door met je hond te trainen en hem nieuwe dingen aan te leren, wordt hij ook mentaal uitgedaagd.

Een aantal vormen van mentale uitdaging waar jij samen met je hond meteen mee aan de slag kunt:

• Snuffelkleed
• Voerbal
• Trixie puzzels

Veel succes en plezier met deze tips tegen verveling bij honden. Heb je misschien ook een kat en/of konijn? Lees dan ook de blogs over het voorkomen van verveling bij katten en konijnen.